महर्षि वाल्मीकि रामायण अयोध्याकाण्ड सर्ग 119
Maharishi Valmiki Ramayan Ayodhya Kand Sarg 119
अनसूया तु धर्मज्ञा श्रुत्वा तां महतीं कथाम् ।
पर्य्यष्वजत बाहुभ्यां शिरस्याघ्राय मैथिलीम् ।। २.११९.१ ।।
व्यक्ताक्षरपदं चित्रं भाषितं मधुरं त्वया ।
यथा स्वयम्वरं वृत्तं तत्सर्वं हि श्रुतं मया ।
रमे ऽहं कथया ते तु दृढं मधुरभाषिणि ।। २.११९.२ ।।
रविरस्तं गत: श्रीमानुपोह्य रजनीं शिवाम् ।
दिवसं प्रतिकीर्णानामाहारार्थं पतत्ऺित्रणाम् ।
सन्ध्याकाले निलीनानां निद्रार्थं श्रूयते ध्वनि: ।। २.११९.३ ।।
एते चाप्यभिषेकार्द्रा मुनय: कलशोद्यता: ।
सहिता उपवर्तन्ते सलिलाप्लुतवल्कला: ।। २.११९.४ ।।
ऋषीणामग्निहोत्रेषु हुतेषु विधिपूर्वकम् ।
कपोताङ्गारुणो धूमो दृश्यते पवनोद्धत: ।। २.११९.५ ।।
अल्पपर्णाहि तरवो घनीभूता: समन्तत: ।
विप्रकृष्टेपि देशे ऽस्मिन्न प्रकाशन्ति वै दिश: ।। २.११९.६ ।।
रजनीचरसत्त्वानि प्रचरन्ति समन्तत: ।
तपोवनमृगा ह्येते वेदितीर्थेषु शेरते ।। २.११९.७ ।।
सम्प्रवृद्धा निशा सीते नक्षत्रसमलङ्कृता ।
जोत्स्नाप्रावरणश्चन्द्रो दृश्यते ऽभ्युदितो ऽम्बरे ।। २.११९.८ ।।
गम्यतामनुजानामि रामस्यानुचरी भव ।
कथयन्त्या हि मधुरं त्वयाहं परितोषिता ।। २.११९.९ ।।
अलङ्कुरु च तावत्त्वं प्रत्यक्षं मम मैथिलि ।
प्रीतिं जनय मे वत्से दिव्यालङ्कारशोभिता ।। २.११९.१० ।।
सा तथा समलंकृत्य सीता सुरसुतोपमा ।
प्रणम्य शिरसा तस्यै रामं त्वभिमुखी ययौ ।। २.११९.११ ।।
तथा तु भूषितां सीतां ददर्श वदतां वर: ।
राघव: प्रीतिदानेन तपस्विन्या जहर्ष च ।। २.११९.१२ ।।
न्यवेदयत्तत: सर्वं सीता रामाय मैथिली ।
प्रीतिदानं तपस्विन्या वसनाभरणस्रजम् ।। २.११९.१३ ।।
प्रहृष्टस्त्वभवद्रामो लक्ष्मणश्च महारथ: ।
मैथिल्या: सत्क्रियां दृष्ट्वा मानुषेषु सुदुर्लभाम् ।। २.११९.१४ ।।
ततस्तां शर्वरीं प्रीत: पुण्यां शशिनिभानन: ।
अर्चितस्तापसै: सिद्धैरुवास रघुनन्दन: ।। २.११९.१५ ।।
तस्यां रात्र्यां व्यतीतायामभिषिच्य हुताग्निकान् ।
आपृच्छेतां नरव्याघ्रौ तापसान् वनगोचरान् ।। २.११९.१६ ।।
तावूचुस्ते वनचरास्तापसा धर्मचारिण: ।
वनस्य तस्य सञ्चारं राक्षसै: समभिप्लुतम् ।। २.११९.१७ ।।
रक्षांसि पुरुषादानि नानारूपाणि राघव ।
वसन्त्यस्मिन् महारण्ये व्यालाश्च रुधिराशना: ।। २.११९.१८ ।।
उच्छिष्टं वा प्रमत्तं वा तापसं धर्मचारिणम् ।
अदन्त्यस्मिन् महारण्ये तान्निवारय राघव ।। २.११९.१९ ।।
एष पन्था महर्षीणां फलान्याहरतां वने ।
अनेन तु वनं दुर्गं गन्तुं राघव ते क्षमम् ।। २.११९.२० ।।
इतीव तै: प्राञ्जलिभिस्तपस्विभिर्द्विजै: कृत: स्वस्त्ययन: परं तप: ।
वनं सभार्य्य: प्रविऺवेश राघव: सलक्ष्मण: सूर्य्यमिवाभ्रमण्डलम् ।। २.११९.२१ ।।
इत्यार्षे श्रीमद्रामायणे श्रीमद्वाल्मीकीये आदिकाव्ये चतुर्विंशत्सहस्रिकायां संहितायां श्रीमदयोध्याकाण्डे एकोनविंश्ऺात्युत्तरशततम: सर्ग: ।। ११९ ।।
।। इत्ययोध्याकाण्ड: समाप्तः ।।
।। श्रीसीतारामचन्द्रार्पणमस्तु ।।
